Mwathiopia Tamirat Tola alishinda dhahabu katika mbio za marathon za wanaume kwenye Michezo ya Paris mnamo Jumamosi huku Mkenya Eliud Kipchoge, ambaye alikuwa akiwania taji la tatu mfululizo la Olimpiki, akishindwa kumaliza.
Bashir Abdi wa Ubelgiji alitwaa medali ya fedha, akiboresha shaba yake kutoka Tokyo, na Mkenya Benson Kipruto alinyakua shaba.
Tola alifunga bao la kuongoza mapema na kuvuka mstari wa kumaliza kwa saa mbili, dakika sita na sekunde 26, muda wa rekodi ya Olimpiki wa kuvutia hasa kutokana na kozi hiyo ilikuwa ngumu zaidi ya Olimpiki au michuano yoyote, kwa mujibu wa Riadha za Dunia.
Akiibuka kutoka kwa kundi la wakimbiaji wa mbele kutoka kwenye mteremko wa kwanza wa mwinuko wa mwendo wa kipekee wa milima, mtaalamu huyo wa zamani wa nchi kavu alionekana kujiimarisha kwenye kilima cha pili huku wengine wakififia nyuma yake.
Ukame wa miaka ishirini na nne
Tola alikuwa na uongozi wa sekunde 18 kwa umbali wa kilomita 35, ambao aliupanua wakati Mnara wa Eiffel ulipoonekana na umati wa watu waliokuwa wamejipanga barabarani kumshangilia. Alikua mshindi wa kwanza wa Ethiopia wa mbio za marathon za Olimpiki kwa wanaume katika miaka 24.
Ushindi wa Tola ulikuwa mtamu zaidi ikizingatiwa kwamba mwanzoni hakuwa kwenye timu, baada ya kuitwa baada ya Sisay Lemma kujitoa kutokana na jeraha la misuli ya paja. Tola, 32, alishinda mbio za marathon za New York mwaka jana katika rekodi ya kozi.
Alivuka mstari wa kumalizia akishangiliwa na Haile Gebrselassie, bingwa wa zamani wa Ethiopia wa mbio za mita 10,000 za Olimpiki mara mbili, ambaye amemtaja kama mojawapo ya hamasa zake za kuwa mwanariadha wa marathon.
Abdi na Kipruto walikuwa wakichuana na Deresa Geleta wa Ethiopia kwa hatua mbili zilizofuata kwenye jukwaa lakini Geleta alififia katika kilomita mbili za mwisho.
Ajali ya gari Kiptum
Abdi, ambaye alianza mashindano yake ya mbio za mita 5,000 na 10,000, alimaliza kwa saa 2:06:47 huku Kipruto mwenye umri wa miaka 33 akitumia saa 2:07:00.
Kipruto alikuwa amechapisha muda wa kasi zaidi duniani mwaka huu baada ya kushinda mbio za Tokyo Marathon mwezi Machi kwa dakika 2:02:16 bora.
Aliweka wakfu nishani yake ya shaba kwa Kelvin Kiptum, ambaye alifariki kwenye ajali ya gari mnamo Februari akiwa na umri wa miaka 24, baada ya kuvunja rekodi ya dunia ya mbio za marathon huko Chicago mwaka jana.
Kipchoge, anayechukuliwa kuwa mkimbiaji bora zaidi wa marathon wa wakati wote, alishindwa kubeba dhahabu ya tatu mfululizo, na kushindwa na mlima wa kwanza wa kozi iliyowapeleka wanariadha hadi Versailles.
Dismal Bekele
Alikuwa miongoni mwa waliotangulia mbele lakini kilima hicho kilivunja kundi la viongozi na kuthibitisha kupita kiasi kwa mzee huyo wa miaka 39, ambaye alikuwa akishiriki Olimpiki yake ya tano.
"Sehemu ya kwanza ya mbio tulikuwa pamoja, tukizungumza na kujaribu kusonga pamoja. Lakini sijui ni nini kilifanyika, kwa hivyo nitaenda kumuona," Kipruto alisema kuhusu Kipchoge baada ya kumaliza.
Muethiopia Kenenisa Bekele, ambaye ana marathon ya tano kwa kasi kuwahi kutokea, alimaliza wa 39.
"Ilikuwa ngumu, unajua, kuwapa changamoto watu hao," kijana huyo wa miaka 42 alisema.
Muingereza Emile Cairess alimaliza katika nafasi ya nne kwa dakika 2:07:29.
Kuanzia kwenye ukumbi wa jiji, kozi ya kilomita 42 iliwachukua wanariadha kando ya kingo za Seine na kupita makaburi kama Louvre na Opera Garnier, kisha kulima kuelekea magharibi kuelekea Ikulu ya Versailles ambayo walifikia kilomita 25 kabla ya kugeuka nyuma kuelekea jiji.
Mapinduzi ya Ufaransa
Wakimbiaji - wamalizaji 71 kwa jumla, baada ya kumi kushuka - walimaliza mbele ya mnara wa Invalides ambapo kaburi la Napoleon liko.
Mzunguko wa Paris uliundwa kuadhimisha maandamano wakati wa Mapinduzi ya Ufaransa ambapo maelfu ya wanawake waliandamana Versailles kudai mkate kutoka kwa mfalme.
Mbio za marathon za wanawake, ambazo kwa kawaida hufanyika kabla ya wanaume, wakati huu zitakamilisha programu ya riadha ya Olimpiki na zinatazamiwa kuanza Jumapili saa 8 asubuhi kwa saa za hapa nchini.
