Waziri Mkuu wa Mauritius alisema Jumanne kwamba nchi yake imefikia makubaliano mapya yaliyojadiliwa upya na Uingereza kuhusu udhibiti wa visiwa vya kimkakati vya Chagos lakini inasubiri maoni ya Rais wa Marekani Donald Trump.
Uingereza na koloni lake la zamani zilifikia makubaliano mwezi Oktoba kurudisha visiwa vya Bahari ya Hindi - ambavyo iliendelea kuvidhibiti baada ya Mauritius kupata uhuru katika miaka ya 1960 - kwa sharti kwamba kambi ya kijeshi ya Uingereza na Marekani itasalia kwenye kisiwa kikubwa zaidi, Diego Garcia.
Lakini baada ya Navin Ramgoolam kuwa waziri mkuu mnamo Novemba, alifungua tena mazungumzo, akiripotiwa kutafuta fidia kubwa ya kifedha na kujadili tena urefu wa upangaji uliopendekezwa wa msingi.
"Tumefikia makubaliano tayari kutiwa saini na Uingereza kuhusu Chagos," Ramgoolam aliliambia bunge siku ya Jumanne.
Waziri Mkuu alisema suala muhimu la mamlaka ya Mauritius "isiyo na utata, isiyo na utata" juu ya visiwa vyote, akiwemo Diego Garcia, "limezingatiwa katika mkataba huo mpya".
Hakutoa maelezo zaidi.
Lakini alisema uwezekano wa kuongeza muda wa ukodishaji wa miaka 99 kwenye kambi ya kijeshi "itajadiliwa na pande zote mbili".
Serikali ya Uingereza ilipuuza dhana kwamba makubaliano yamefikiwa.
"Makubaliano yakishafikiwa, maelezo zaidi ya mkataba huo yatawasilishwa mbele ya Mabunge yote mawili kwa uchunguzi na uidhinishaji wa mkataba kwa njia ya kawaida," msemaji wa Waziri Mkuu Keir Starmer aliwaambia waandishi wa habari.
Alirudia kuwa Uingereza itashauriana na serikali mpya ya Rais wa Marekani Donald Trump baada ya makubaliano hayo kukosolewa na baadhi ya washirika wa Trump wa chama cha Republican.
"Ni wazi kuna utawala mpya wa Marekani na kama tulivyosema hapo awali ni sawa kabisa kwamba ina nafasi ya kuzingatia makubaliano hayo kikamilifu," msemaji huyo aliongeza.
Ramgoolam amesema Mauritius pia italazimika kusubiri maoni kutoka kwa utawala wa Trump.
“Aone iwapo mpango huo ni mzuri au mbaya,” Ramgoolam alisema bungeni.
"Rais ameingia madarakani hivi punde... Ana vipaumbele vyake. Sina uwezo wa kumwekea ratiba," Ramgoolam alisema.
Uingereza ilianzisha kituo cha Diego Garcia baada ya uhuru na kuikodisha kwa Marekani, ambayo imeitumia kama kitovu cha walipuaji wa masafa marefu na meli, haswa wakati wa vita vya Afghanistan na Iraqi.
Lakini kwa kufanya hivyo, Uingereza iliwafurusha maelfu ya wakaazi wa kisiwa cha Chagos ambao tangu wakati huo wameweka msururu wa madai ya kulipwa fidia katika mahakama za Uingereza.
Chini ya makubaliano yaliyopendekezwa hapo awali, Uingereza ingebaki na ukodishaji wa miaka 99 kwa msingi wa malipo ya pauni milioni 90 (dola milioni 110) kwa mwaka, kulingana na vyombo vya habari vya Uingereza.
Iwapo Washington itakataa kuunga mkono mpango huo, Ramgoolam alisema Mauritius itaendeleza mapambano yake ya kuwa na mamlaka kamili juu ya visiwa vya Chagos.
