Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo iliwaondoa wanadiplomasia wake kutoka Kigali huku wapiganaji wa M23 wanaoungwa mkono na Rwanda wakielekea katika mji muhimu wa Goma mashariki mwa nchi hiyo.
"Rwanda imedhamiria kuuteka mji wa Goma," msemaji wa jeshi la Kongo Jenerali Sylvain Ekenge aliwaambia waandishi wa habari Jumamosi jioni.
Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa lilitangaza kuwa limeleta mkutano wake wa dharura kuhusu mgogoro huo Jumapili, siku moja kabla ratiba yake.
Na nchi tatu, Afrika Kusini, Malawi na Uruguay, zilitangaza vifo vya baadhi ya wanajeshi wao waliokuwa walinda amani katika eneo la vita - 13 kwa jumla.
Ujerumani siku ya Jumamosi imekuwa nchi ya hivi punde zaidi kutoa wito kwa raia wake kuondoka katika eneo hilo. Goma, katika eneo lenye utajiri mkubwa wa madini mashariki mwa nchi hiyo, ni nyumbani kwa zaidi ya watu milioni moja.
Simu za kusitisha mapigano
Umoja wa Afrika, Umoja wa Ulaya na Rais wa Ufaransa Emmanuel Macron waliongeza sauti zao kutoa wito wa kusitishwa mara moja kwa mapigano.
"Jeshi la Ulinzi la Kitaifa la Afrika Kusini (SANDF) lilipoteza wanachama tisa kufikia Ijumaa, Januari 24, 2025, baada ya mapigano makali ya siku mbili," ilisema taarifa ya wizara ya ulinzi ya nchi hiyo Jumamosi.
Saba kati ya waliofariki walikuwa wakihudumu katika kikosi cha kanda kilichotumwa na Jumuiya ya Maendeleo ya Kusini mwa Afrika (SADC), na wawili walikuwa walinda amani wa Umoja wa Mataifa, iliongeza.
Mapema Jumamosi, msemaji wa jeshi la Malawi alisema wanajeshi wake watatu waliokuwa na kikosi cha SADC waliuawa wakati wa mapigano na vikosi vya M23.
Na jeshi la Uruguay lilitangaza Jumamosi kwamba mmoja wa wanachama wake wanaohudumu na walinda amani wa Umoja wa Mataifa ameuawa na wengine wanne kujeruhiwa.
Gari iliyochomwa
Ripota wa AFP aliona gari la kivita la kikosi cha kulinda amani cha Umoja wa Mataifa MONUSCO lililoteketea kwa moto na likifuka kwenye barabara kati ya Goma na Sake, eneo la mapigano makali katika siku za hivi karibuni.
Huko Goma, jiji kuu la jimbo lenye utulivu la Kivu Kaskazini, milio ya risasi kwa mbali ilisikika hadi katikati mwa jiji.
Jenerali Ekenge aliwaambia waandishi wa habari kwamba vikosi vya jeshi la nchi yake vimeamua "kumrudisha nyuma adui".
Mkuu wa sera za kigeni wa Umoja wa Ulaya Kaja Kallas aliwataka waasi wa M23 kusitisha maendeleo yake.
"Rwanda lazima ikome kuunga mkono M23 na kujiondoa," alisema Jumamosi. "EU inalaani vikali uwepo wa jeshi la Rwanda nchini DRC kama ukiukaji wa wazi wa sheria za kimataifa, katiba ya Umoja wa Mataifa na uadilifu wa eneo la DRC."
Umoja wa Afrika, katika taarifa yake, ulitaka "kusitishwa mara moja" kwa mapigano, ukizitaka "wahusika kuhifadhi maisha ya raia".
'Vitendo vya kiholela'
Rais wa Angola Joao Lourenco, mpatanishi wa Umoja wa Afrika kati ya Rwanda na DRC, alishutumu "vitendo vya kutowajibika vya M23 na wafuasi wake" ambavyo vitakuwa na "matokeo mabaya kwa usalama wa kikanda".
Naye Macron, katika simu tofauti na Rais wa Rwanda Paul Kagame na Etienne Tshisekedi wa DRCongo alitaka "kusitishwa mara moja" kwa mapigano.
Umoja wa Mataifa umeanza kuwahamisha wafanyikazi "wasio muhimu" kutoka Goma hadi nchi jirani ya Uganda na hadi mji mkuu wa Congo Kinshasa. Uingereza, Marekani na Ufaransa tayari zimewataka raia wao kuondoka Goma na Ujerumani ikafuata mkondo huo siku ya Jumamosi.
Wanadiplomasia kuondolewa
DRCongo ilitangaza kuwa inawaondoa wanadiplomasia wake kutoka Kigali katika barua kwa ubalozi wa Rwanda mjini Kinshasa ambayo ofisi ya rais ilitoa kwa vyombo vya habari.
Tayari siku ya Alhamisi, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres alikuwa ameelezea hofu kwamba mapigano yanaweza kuzidisha "hatari ya vita vya kikanda".
Likikabiliwa na mapigano makali, Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa mwishoni mwa Jumamosi lilisema linasogeza mbele mkutano wake wa dharura kuhusu mgogoro huo -- ulioitishwa na Ufaransa -- hadi Jumapili.
Zaidi ya watu mia moja waliojeruhiwa katika mapigano karibu na Goma tangu Alhamisi wametibiwa na timu za madaktari kutoka Shirika la Kimataifa la Msalaba Mwekundu (ICRC) huko Goma.
Kulingana na Umoja wa Mataifa, watu 400,000 wamelazimika kukimbia mapigano tangu mwanzoni mwa Januari.
Goma ni kitovu cha ghasia ambazo zimetikisa mashariki mwa DRC kwa miaka 30, ambapo juhudi za kidiplomasia za kutatua mgogoro huo zimeshindwa.
